Gepubliceerd: 11 januari 2020

Geweren land                                                                                         Nicaragua, Honduras en El Salvador

Twintig-twintig is een feit, tweeduizendnegentien is geschiedenis. Iedereen wordt ook dit jaar weer een jaartje ouder. Aan iedere lezer wensen we dit in een goede gezondheid toe.

We gaan toch nog even terug naar tweeduizendnegentien. Midden-Amerika, een aaneenschakeling van relatief kleine landen. Als je mij enkele maanden geleden had gevraagd hoe deze gerangschikt zijn kon ik het “plaatje” niet precies voor me krijgen. Ik denk dat dit voor meerdere lezers geldt. Wat is bijvoorbeeld de hoofdstad van Honduras? Ik weet het nu, voor jullie even een kleine geheugensteun.

Na het natte Costa Rica komen we in een gebied met landen die weinig toeristen bezoeken op enkele Caraïbische eilanden voor hun kust na. De reden is de onstabiele politieke situatie en de schrikbarend hoge criminaliteit. Het aantal moorden in Honduras en El Salvador zijn veruit de hoogste per 100.000 inwoners buiten de oorlogsgebieden op deze wereld. In het staatje uit 2018 is te zien dat El Salvador Honduras van de jarenlang bezette troon stoot. Alhoewel de moordcijfers van Honduras verstrekt door de overheid van het land weergeeft dat sinds 2012 deze behoorlijk zijn teruggelopen, twijfelt men sterk aan de betrouwbaarheid hiervan.

Sinds de grootste drugbaron Pablo Escobar in 1993 bij een vuurgevecht met de door de VS opgeleide commandotroepen is gedood in Medellín, Colombia heeft het drugssyndicaat zich langzaam naar deze landen verplaatst. Twee grote bendes MS 13 (Mara Salvatrucha) en Calle 18 die strijden jarenlang om de macht, ze opereren hoofdzakelijk in Honduras, El Salvador en Guatemala en in mindere mate in Nicaragua, inmiddels nu zelfs ook in Mexico. Dit zijn vooral de veroorzakers van de hoge moordcijfers.

Deze organisaties hebben heel veel macht in deze uiterst corrupte landen. Vooral in Honduras waar ze de (kleine) middenstand afpersen met “huur” of “oorlogsbelasting”. Deze wekelijkse of maandelijkse belastingen worden afgedwongen op straffe van eigendomsvernielingen en of moord. Het gaat hier om tientallen miljoenen dollars. Dit is een van de reden voor de vluchtelingenstroom richting de VS.

zo, hier komt niemand aan....

Is het veilig om door deze landen met eigen vervoer te reizen? Ja en Nee, als je de adviezen van onze Rijksoverheid volgt zit je al snel met een helm op en keukenmes in de hand thuis onder de tafel. Eigenlijk is alleen Honduras grotendeels gekenmerkt om niet te reizen als je er niet moet zijn. Natuurlijk lees je in de media de horrorverhalen wat je allemaal kan overkomen. Wij kijken wat vaker over de linker en rechter schouder en zorgen dat we veilig overnachten en tot nu toe werkt dat goed.

Vulcán Momotombo, Nicaragua 

Nicaragua, 3 x Nederland met ruim 6 miljoen inw. Is na de ongeregeldheden midden vorig jaar een land met weinig toerisme. De doorgaande wegen met keurig gemaaide bermen, zijn de beste die we in lange tijd hebben gezien.

markt in Leon, Nicaragua

kerkganger(s), Leon - Nicaragua

Indrukwekkend is de Masaya vulcán (vulkaan). Het is een actieve vulkaan waarbij je met de auto tot de kraterrand kan rijden. Wij doen dat in het begin van de avond tijdens zonsondergang. Vanaf de rand kijk je in een actief rood borrelend lavameer enkele honderden meters lager. Je voelt de hitte, hoort het gebulder. Gelukkig is de wind gunstig en hebben we geen last van de grote hoeveelheid zwaveldioxide die hij constant uitbraakt. We staan een paar uur naar dit prachtige schouwspel te staren tot de toegang die avond wordt gesloten.

Masaya Vulcán, Nicaragua

Sigaren, hier staat Nicaragua ook om bekend. Na de Cubaanse revolutie geleid door Fidel Castro in 1959 worden de tabaksplantages door het regime geconfisqueerd.  Veel Cubaanse sigarenfabrikanten vluchten hierop het land uit. De familie Plasencia gaat via Mexico op zoek naar een geschikt gebied voor tabaksplantages en hun sigaren productie. Het bergachtig grensgebied van Nicaragua en Honduras blijkt uitstekend geschikt. Hier ontwikkelt zich in en rond de stad Esteli een tabak centrum. Het zit de familie Plasencia niet mee. In 1979 wordt het dictatoriale systeem van Somoza door de Sandinisten, een socialistische guerrillabeweging verdreven en de tabaksplantages worden platgebrand. De familie wijkt uit naar Honduras.  Als de Sandinistische president Daniel Ortega in 1990 (tijdelijk) wordt verdreven keert de familie deels terug naar Esteli. Sinds die tijd is de sigaren productie snel opgelopen naar een van de grootste sigaren producenten ter wereld. Van 30 miljoen in de jaren negentig naar 40 miljoen handgemaakte sigaren nu. Het grootste afzetgebied is de nog steeds VS.

We bezoeken de Plasencia fabriek in Esteli en raken als niet rokers onder de indruk van dit proces. Alles is hier handwerk van het planten van de tabak tot en met het inpakken van de sigaar! Tabak is een eenjarige plant, groeit in 3-4 maanden tot 2 meter hoog.

tabak planten, zijn straks ongeveer 2 m hoog

De bladeren worden na het plukken gedroogd en daarna gefermenteerd, een “hooibroei proces” een soort gisting bij ongeveer 50 gr C waarbij het zetmeel en de eiwitten worden afgebroken. Dit gebeurt op stapels die tijdens het proces zo’n 4-7 keer worden omgepakt (de binnenste stapels komen aan de buitenkant te liggen en omgekeerd) tot het de temperatuur niet meer oploopt. Dit duurt ongeveer 10 weken en is een zeer belangrijk en nauwkeurig proces. Hierin wordt de kleur en het aroma ontwikkeld.

fermenteer balen

omwerken fermenteer balen, hier komt heel veel amoniak bij vrij....(het slaat ons direct op de keel)

Hierna worden de bladeren gesorteerd op kleur en verpakt in balen. De balen gaan in opslag voor het rijpen, dit kan wel tot 8 jaar duren. Vergelijkbaar proces als het rijpingsproces van wijn.

sorteer proces na het fermenteren

opslag van de tabakbalen voor het rijpen (kan wel 8 jaar zijn)

Voor het verder verwerken gaat na opslag de bladeren de vriescel in om eventueel aanwezige tabakskever larven te doden.

de tabaksbladeren worden na de opslag op kleur en kwaliteit gesorteerd

Nu begint het uiteindelijke proces om de sigaar te “rollen”. Men kent sigaren van één tabak soort maar ook van een zorgvuldig samengesteld mengsel (blend). De “basis-sigaar” wordt door mannen gerold en het dekblad met de afwerking door vrouwenhanden, zij hebben over het algemeen een fijnere motoriek.

mannen doen het grove rolwerk

vrouwen hander doen het preciese werk

natuurlijk, er mag gerookt worden

Uiteindelijk komt na een gedegen kwaliteit controle het aanbrengen van het (sigaren) bandje, wat aanvankelijk blank was maar nu al jarenlang de reclamedrager van de fabrikant. Zijn functie is de sigaar te beschermen tegen het overbrengen van de geur van de vingers op de sigaar! De plaatsing van het bandje heeft ook een functie, tot zover rook je hem op zonder dat de smaak verloren gaat.

kwaliteitscontrole

precies werkje 

Bij het totale proces zijn heel wat verschillende mensenhanden actief, volledig handgemaakte top sigaren kosten dan algauw 10-30 eurotjes per stuk en net als met wijn zijn er zelfs sigaren voor enkele liefhebbers die meer dan duizend euro per stuk kosten.

opslag tot de verpakking en aflevering

inpakken in cellofaan, klaar voor de aflevering

Als je zo’n prachtig handwerk proces ziet, moet je wel een paar sigaren kopen. Als niet roker krijg je er elastieken voor je broekspijpen bij. Van roken is het nog steeds niet gekomen. Deze kwaliteit sigaren zijn namelijk zo prachtig afgewerkt dat je een sigarenknipper nodig hebt om het met tabaksblad zorgvuldig afgesloten mondstuk open te knippen. Laten we nou net niet een bijpassende sigarenknipper naar tevredenheid hebben kunnen vinden…..

Honduras, 3x Nederland met ruim 9 miljoen inw. Westerse toeristen zien we niet maar volgens de reisgidsen is de Caraïbische kust de moeite waard. We komen nu echt in “geweren land”, alles hier wordt bewaakt door geüniformeerde bewakers met hele grote geweren in de aanslag en pistolen aan de riem. Om de 20-30 km militaire en/of politiecontroles. We zijn in de loop der jaren best wat gewend geraakt maar hier krijg je bepaald geen vrij gevoel door. Het loopt tegen kerst, in sommige kleine dorpjes is ’s avonds het centrale dorpsplein uitbundig met lichtjes versierd en met de kerststallen doet het vredig aan. Aan de kust selecteren we op voorhand een hotel van Duitse eigenaar, hier gaan we kerst vieren. Daar aangekomen vinden we een uitgestorven hotel, de eigenaar is niet te vinden evenals hotelgasten. Het strand is vergeven van aangespoelde rotzooi en vooral heel veel plastic troep. Op het eind van de middag begint het te regenen en niet zo weinig ook, het houdt de hele nacht aan (het is toch de droge tijd…?). We besluiten nog net op tijd wat te gaan eten het personeel staat al op het punt naar huis te gaan maar de frituurpan wordt weer opgewarmd, speciaal voor ons als gasten. 

hier dachten we lekker kerst te vieren....

het is de droge tijd

De dag van kerstavond rijden we toch maar richting het noorden langs de kust op zoek naar een betere “kerstomgeving”. We vinden een plek met wat zomerhuisjes, hier mogen we wel staan. Een aantal huisjes zijn verhuurd en na een erg rustige avond worden we om 12 uur ’s nachts opgeschrikt door het afgaan van heel veel zwaar knalvuurwerk zoals wij dat vieren met oud en nieuw. Iedereen wenst elkaar buiten een Fijne kerst, we worden uitgenodigd voor eten en drank! Toch weer een heel speciale kerst waar we ons een dag eerder niets meer van hadden voorgesteld.

onderweg

koffie bonen drogen

onderweg, sinasappels verkoper

oude schoolbussen uit de VS, gaan in Midden-Amerika in het openbaar vervoer nog jáááren mee!!

Langzaam komen we in het gebied van de Maya nederzettingen, de meest zuidelijke is Copán in Honduras vlak bij de grens met Guatemala er gaan de komende weken nog wel wat volgen in Guatemala en Mexico..

Copán, Honduras - Maya beeld

El Salvador, 1/2 x Nederland maar druk bevolkt met dik 6 miljoen inw. Ook “gewerenland”, we kunnen het hier niet echt vinden. We overnachten op plaatsen waar we ons niet lekker voelen ondanks dat de mensen in deze landen bijzonder aardig en behulpzaam zijn. Vlak voor de jaarwisseling rijden we door naar Guatemala, het blijkt het juiste besluit te zijn. Het voelt alsof je de geciviliseerde wereld binnen rijdt.

spagetti, toch blijkt het te werken

De fles champagne kan tijdens de jaarwisseling naar tevredenheid knallen! Zonder een lekkere Plasencia sigaar, we hebben helaas noch steeds geen passende sigarenknipper……

-- 000 --