Natuur (geweld)                                                                                                                                    - Peru -

Vanuit Cuzco volgen we de route door het Andes gebergte naar het noorden, een gebied waar ieder jaar veel aardverschuivingen en aardbevingen zijn. Het afgelopen regenseizoen, december en januari gaf extra problemen door het El Niño effect. Er viel veel neerslag waardoor de wegen op talloze plaatsen door aardverschuivingen zijn geblokkeerd. De meesten probleemgebieden zijn tijdelijk met groot materieel weer begaanbaar gemaakt, maar de doorgangen zijn uiterst ruw en smal. Rijden gaat langzaam, we zijn blij als we 200km per dag halen over deze steile kronkelige wegen met veel hoogteverschil. Er zijn ontelbare wegwerkzaamheden en afsluitingen. Soms moet je een uur wachten voor je verder kan, soms is een heel traject afgesloten en moet je wel 100 km omrijden. Ook zijn wegdelen op 1 uur lunchtijd na de hele werkdag afgesloten tot half zes in de avond. Daarna kun in colonne de 50-60 km over zeer slechte wegdelen in het avond donker rijden. Het kost ons 3 en een half uur. Wij rijden uit veiligheid nooit bij nacht maar dit is een noodzakelijke uitzondering. De bergroute heeft fantastische vergezichten en door de geïsoleerde ligging van vele dorpen krijg je een geweldige indruk hoe de bergbewoners hier leven. Er is maar weinig veranderd in de afgelopen paar eeuwen. 

veel "weg"delen zijn weg en/of zwaar beschadigd

huisjes

Peruaans hoogland

Pastouri Glacier, Parque National Puya Raimondi (ruim 4900m hoog) 3km omhoog lopen om hier te komen!

Parque National Puya Raimondi

prachtige mossen op 4500m hoogten

Puya Raimondi, de reuzen Bromelia - ze groeien tussen de 3200 en 4800m hoogte op enkele afgelegen plekken in de Andes en behoren tot de oudste planten op aarde, worden wel 100 jaar oud en kunnen 12 m hoog worden, ze bloeien met wel 20.000 bloemen maar een maal in hun leven   

Callejón de Huaylas, de bergvallei zo’n 500 km noord van Lima ligt op een hoogte van 3000 m met aan westkant de Cordillera Negra (zwarte bergen, zonder sneeuw) en aan de oostkant de Cordillera Blanca (witte bergen, met heel veel sneeuw) hier ligt het stadje Yungay.

Het is 31 mei 1970 als de wereld wordt opgeschrikt door grote aardbeving met het episch centrum op 35 km voor de kust van Peru, op het scheidingsvlak van de Nazca plaat met de bovenliggende Zuid-Amerikaanse plaat. De aarde schudde 45 seconden lang met een kracht van 8 op de schaal van Richter. Veel schade is er in de steden aan de kust maar veruit de grootste schade is in de bergvallei Callejón de Huaylas.  De noordelijke muur van de ruim 6780 m hoge berg Huascarán bezwijkt door de aardbeving, waardoor een rots-, ijs- en sneeuwlawine de steden Yungay en Ranrahirca volledig begraven. Met een snelheid van 280-335 km/uur raast 80 miljoen m³ water, modder en rotsen over deze steden en voor de 20.000 mensen is er geen ontkomen aan. Het totaalaantal doden door deze aardbeving is ruim 70.000.

epischcentrum aardbeving op 31 mei 1970

de gevolgen voor de stad Yungay

In 1962 heeft zich ook in dit gebied een grote aardverschuiving voorgedaan en naar onderzoek van 2 Amerikaanse wetenschappers, David Bernays en Charles Sawyer wordt de Peruaanse regering gewaarschuwd voor de onstabiliteit van een grote rotspartij aan de noordflank van de berg Huascarán. Deze wordt ondermijnt door een gletsjer. Echter de Peruaanse regering eist correctie van dit rapport op straffe van gevangenneming. De wetenschappers vluchten hierop het land uit. Er wordt door de Peruaanse overheid geen maatregelen getroffen.

De Peruaanse regering verbiedt opgravingen in het gebied van Yungay hierdoor blijft het een grote natuurlijke begraafplaats voor de 20.000 omgekomen inwoners. De nieuwe stad Yungay wordt 2 km verder naar het noorden, veilig achter een lage berg opnieuw opgebouwd.

Het gebied van het oude bedolven Yungay is geschonken aan de ongeveer 300 overlevenden, meest kinderen van een schooltje dat werd gespaard samen met enkele mensen die op de oude begraafplaats verbleven. Nu is er een grote rozentuin aangelegd en de overblijfselen zijn zoals bijna 50 jaar geleden en toegankelijk voor eenieder ter nagedachtenis. Als je op deze enorme natuurlijke begraafplaats bent realiseer je op een indringende manier de grote kwetsbaarheid van de nietige mens tegenover het geweld van de natuur. Hier vind je geen toeristen.

 natuurlijke begraafplaats Campo Santo, Yungay voor 20.000 mensen

restant van een busje

ook dit Christus beeld heeft de ramp overleefd

 een dag later na ons bezoek rijden we hier nog een keer langs en is de berg Huascarán bijna uit de wolken, duidelijk zichtbaar is zijn "gapende wond"

We verlaten deze bergvallei in het noorden langs de Rio Santa, deze rivier stroomt hier tot onze grote verrassing via een zeer smalle canyon. Een ongeveer 30km lange bergkloof, zo smal, met steile bergwanden. Ongelofelijk dat men zelfs hier een toegangsweg heeft weten te bouwen. De weg is op enkele passeer plaatsen na 1 auto breed langs de steile bergwand en loopt door talloze uiterst smalle ruw uitgehakte donkere tunnels. Zoals op bijna alle bergwegen in Peru is er gelukkig heel weinig verkeer, met “klotsende oksels” rijden we deze inspannende route.

de vele kleine donkere tunneltjes

de canyon van de Rio Santa

Vanuit het ’s nachts zeer koude hooggebergte en deels langs de relatief koude en mistige kust van noord Peru komen we in een Ecuador. Al snel neemt de dagtemperatuur toe en wordt de omgeving groener. Bijna onrealistisch, wat een groot verschil over een relatieve korte afstand. Hoe komt dat eigenlijk, even een stukje aardrijkskunde.

Voor de Zuid-Amerikaanse westkust stroomt van zuid naar noord de sterke en koude Antarctische Humboldt stroom of wel Perustroom, water met een laag zoutgehalte. Vernoemd naar de Pruisische naturalist Alexander von Humboldt uit de 19 de eeuw. Voor de kust van Ecuador buigt deze af naar het westen onder de warme Equatoriale tegenstroom, met een hoog zoutgehalte die naar het oosten stroomt.

De Humboldt stroom heeft met zijn lage watertemperatuur van zo’n 16 ° C een zeer verkoelend effect op de kuststreek van Noord Chili, Peru en het zuiden van Ecuador. Het is grotendeels de oorzaak van de droogte in dit gebied ten gevolge van de koude zeelucht. De enige neerslag in dit subtropische en tropische gebied is wat mist en soms wat lichte motregen. Dit is vooral in de wintermaanden (zuidelijk halfrond) van juni tot oktober. De hele kuststrook met een breedte van zo’n 20-30 km heeft dan “last” van laaghangende bewolking en veel mist. We hebben de laatste maanden in dit gebied dan ook nauwelijks de zon gezien.

Iets verder naar het noorden buigt de warme Equatoriale tegenstroom met zijn hoge temperatuur van ruim 25 ° C deels naar het zuiden en vermengt zich met de Humboldtstroom. Deze hoge temperaturen zorgen voor veel vochtopname in de atmosfeer, dit geeft een warm en vochtig klimaat langs de kust van Ecuador en verder naar het noorden. Zo zie je vanuit noord Peru, en zuid Ecuador een dagtemperatuur beneden de 20° C, iets verder naar het noorden over korte afstand oplopend naar de 30° C !

Als voorbeeld onderstaande recente temperatuur informatie van 20 september 2019.

playa Huanchaco, de kleine eenmans vissersbootjes van riet, ze worden al eeuwen lang op dezelfde manier gebouwd, één voor 's ochtends één voor 's middags daarna 24 uur drogen, ze gaan maar 3 maanden mee dan zijn ze verrot door het zeewater

Chan Chan (de zon) was de hoofdstad van het rijk van de Chímú, 900 - 1470 na Chr. een adobe stad waar nog enkele restanten van paleizen bewaard zijn, het staat nu op Unesco werelderfgoed lijst. speciaal zijn de mooi bewaarde details (vlak bij de Peruaanse kustplaats Truijillo)

zo moet de koning van het Chimú volk er ongeveer uit hebben gezien, hij had een druk leven speciaal door zijn ruim 90 vrouwen te moeten verwennen of verwend worden...

La Balsa, de kleinste en meest oostelijke grenspassage tussen Peru en Ecuador net aan de oostzijde van de Andes waar het Amazone gebied begint gaan we verder naar het noorden. De weg is prima tot de grens. De Sunat (douane) ambtenaar aan Peruaanse zijde heeft het zweet op zijn hoofd, we zijn gelukkig de enige passanten. Het document uit Lima van de auto komt hem erg onbekend voor en na 10 x vragen of we echt niet iets anders hebben blijkt alles toch te kloppen in zijn computersysteem. Hij slaat werkelijk een zucht van verlichting. Het stempelen van de paspoorten gaat aan beide zijden vlot maar de autopapieren moeten in Ecuador met de “postduif expres” naar de grote grensovergang verder west worden gestuurd. Het duurt uiteindelijk ruim 2 uur voor we een confirmatie nummer via mail terugkrijgen. De ambtenaren zijn relaxed, terwijl we wachten worden wat stapeltjes gebruikt A4 papier netjes in vieren gescheurd, klaar voor gebruik als kladblaadjes.

het wordt warmer, het lijkt Bali wel, zoveel rijstvelden

De eerste 50km weg, weg kun je het nauwelijks noemen, een onverhard pad met erg steile stukken, zo steil dat we de auto in “low gear” moeten schakelen om boven te komen. Het kost veel tijd, de berg omgeving wordt snel groener en warmer. Vlak voor het donker komen we in Vilcabamba bij een schitterend gelegen hostel Izhcayluma van Duitse eigenaar. Hier is alles ongewoon Zuid-Amerikaans, alles werkt hier en is netjes schoon. Dat in alle rust en met alle denkbare comfort. Gratis yogales in vroege ochtend. Heerlijke massages, een wasserette en een uitstekend restaurant met bar en 3 soorten eigen gebrouwen bier. In dit paradijsje zijn reizende overlanders hartelijk welkom. Ze kunnen gebruik maken van alle faciliteiten. Hier blijven we zeker een aantal dagen.

Even vakantie vieren tussen het vermoeiende reizen door!  😊😊

-- 000 --